چمن
چمن یکی از اجزای اصلی و ضروری اغلب پارکها و باغها به شمار می رود و در طراحی و ایجاد فضای سبز به عنوان زمینه طراحی کاربرد دارد.مهمترین موارد کاربرد چمن عبارت اند از:
-ایجاد زمین های ورزشی و بازی
-فضای سبز پارکها و مناطق مسکونی
-فضای سبز کارخانجات مناطق تجاری و اداری
-کاشت در بزرگراهها به منظور دفع مواد سمی حاصل از سوخت وسایل نقلیه
-در فرودگاهها جهت حذف گردوغبار و در نتیجه افزایش عمر موتور هواپیماها
-به منظور افزایش تولید اکسیژن و تهویه هوا
-جلوگیری از فرسایش خاک و تبخیر شدید آب از سطح زمین
چمن ها به طور کلی تحت دو عنوان جمنزارهای طبیعی و خودرو(TURF)و چمن های زینتی و کاشتنی(LAWN)دسته بندی و بررسی می شوند.
چمن های خودرو(TURF)شامل چمنزارهای طبیعی که توسط انواع گیاهان پوششی خودرو از قبیل علفزارها چمن ها گیاهان کوچک یا سایر گیاهان پوششی طبیعی پوشیده شده اند می باشد.واژه TURFدارای ریشه ای سانسکریت به نامDARBHAو به معنی دسته یا توده به هم پیچیده شده یا به هم تابیده از چمن در لایه بالایی خاک می باشد.
چمن های زینتی(LAWN)شامل چمن های ظریف و اصلاح شده که تحت مراقبت و نگهداری کاشته شده و دارای جنبه زینتی هستند می باشد.
عوامل موثر در کیفیت چمن
-تراکم(Density)عبارت است از تعداد شاخساره یا پنجه ها(اندام های هوایی)در واحد سطح که متناسب با خصوصیات ژنتیکی و محیط تغییر می کند مانند چمن فرز(برموداگوس)که پر تراکم است.
-بافت(Tex Ture)چمن با توجه به پهنای برگ به دو دسته باریک برگ و پهن برگ تقسیم می شود.از باریک برگان چمن فتان قرمز(Red festuca)و چمن چبر زبره(Rough blue grass)و از پهن برگان فتان بلند(Tall festuca)را می توان نام برد.از نکات مهمی که در عملیات چمنکاری می بایست مورد دقت قرار داد عدم کشت مخلوط این دو نوع باریک برگ و پهن برگ است.هر چه تراکم یک نوع چمن بیشتر باشد طبعاّ برگ آن باریکتر خواهد بود.
-یکنواختی(Uniformity)ظاهر چمن ها در این خصوصیت تابع عواملی چون بافت-تراکم-گونه و قابلیت پاخوری چمن است.
-رنگ:رنگ چمن ها بستگی به گونه و رقم آنها دارد.تفاوت رنگ ها به ویژه در اوایل و اواخر فصل رشد مشخص می شود.این ویژگی همچنین تحت تاثیر کود-عوامل محیطی-بیماری و...می باشد.اگر چمن رنگ قهوه ای و خاکستری را نشان دهد در اثر چیدن نامناسب(مثلاّ تیز بودن ادوات چیدن)می باشد.همچنین زردی می تواند در اثر کمبود مواد غذایی بارز باشد.
-عادت رشد:شاخساره به سه روش پنجه زنی-ریزوم و استولون توسعه می یابد.رشد پنجه ای در صورتی که در زمان کاشت از بذر کافی استفاده شود نتیجه مثبت به جای خواهد گذاشت.در صورت استفاده از روش ریزوم و استولون با تامین شرایط رشد مطلوب گیاه مجموعه ای همگون و یکنواخت خواهیم داشت.
-نرمی سطح بالای چمن(Smothness)این ویژگی در قابلیت بازی های چمن و سرعت توپ موثر است.
علاوه بر موارد ششگانه فوق ویژگی هایی تحت عنوان عوامل کیفیت عملی به شرح ذیل در کیفیت چمن موثرند:
-استحکام(Rigidity)در واقع تحت عنوان مقاومت به فشار مطرح شده که تحت تاثیر عواملی چون ترکیبات شیمیایی-بافت-آب-دما-اندازه گیاه وتراکم قرار دارد.چمن چایر(برموداگوس)و چمن زویشیا دارای استحکام زیادی هستند.
-قابلیت ارتجاع(Elasticity)عبارت است از ویژگی برگشت پذیری به حالت اولیه پس از رفع نیروی وارده.این عامل در چمن هایی که رفت و آمد و فعالیت های ورزشی بر روی آنها صورت می گیرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این ویژگی با یخبندان کاهش یافته اما با افزایش دما مجدداّ افزایش می یابد.
-برگشت پذیری یا جهندگی(Resilency)عبارت است از ظرفیت تحمل ضربه و شوک بدون تغییر ظاهر چمن این ویژگی در واقع توسط توانایی تحمل شاخساره های جانبی و برگها پدید می آید و در زمین های فوتبال عامل مهمی در کاهش صدمه دیدگی بازیکنان است.اگرچه ساختمان و بافت خاک نیز در میزان مقاومت چمن موثر است در عین حال این ویژگی در چمن هایی با توانایی تولید انشعابات و لایه های زیاد بیشتر مشاهده می شود.
-عملکرد:در چمن کاری هدف اصلی ایجاد و افزایش رشد سبزینه ای در گیاه نیست زیرا این امر منجربه کاهش ریشه دهی و نهایتاّ کاهش مقاومت به تنش و بیماری و...می شود.
-طراوت وشادابی(Verdure)به عنوان یک ویژگی ژنتیکی همراه با خصوصیت مقاومت و استحکام عمل می کند.ژنوتیپ های یکسان در شرایط چیدن در ارتفاع بیشتر دارای طراوت و مقاومت به پاخوری بیشتری خواهند بود.از طرف دیگر در شرایط یکسان کاشت ژنوتیپ های مختلف باعث بروز رقابت نسبی و طراوت و سرسبزی بیشتر خواهند شد.در واقع طراوت رابطه مستقیم با تراکم دارد(در صورت یکسان بودن ژنوتیپ)
-ریشه دهی(Rooting)ریشه دهی مناسب عبارت است از تعداد زیادی ریشه های سفید در عمق چند سانتی متری خاک در واقع ریشه دهی کم عمق و سطحی در دوره تنش باعث بروز مشکلات عمده ای خواهد شد.
در مورد کاشت چمن به ویژه چمن های سردسیری رعایت نکات زیر اهمیت ویژه ای دارند:
توسعه ریشه دهی قوی در بهار-نگهداری سیستم ریشه دهی در بهار-تولید ریشه های جدید در پاییز
-بازسازی:توانایی تولید پس از صدمه در اثر ضربه-بیماری و...را بازسازی و بهبود می گویند.این ویژگی شدیداّ تحت تاثیر دو عامل است.
الف:شرایط ژنتیکی:ساختار وراثتی گیاه در ترمیم آسیب وارده در اثر عوامل محیطی
ب:شرایط محیطی:دمای نامناسب-خاک سمی و آلوده-نور نا مناسب-کود و خاک فشرده
به طور کلی هنگامی که کیفیت چمن پایین تر از شرایط کیفی مطلوب باشد علت آن را باید در موارد سوء مدیریتی زیر جستجو کرد:
-گزینش چمن ناسازگار
-استقرار نادرست
-نارسایی در امور کاشت و داشت به ویژه اصول عمده مانند چیدن-کوددهی-آبیاری و...
-کوتاهی در خاکورزی اولیه و امور مرتبط
-اشتباه در کاربرد آفت کش ها
معرفی گونه ها و ارقام مشهور چمن
چمن ها از لحاظ شرایط آب و هوایی و اقلیمی به دو گروه چمن های فصل گرم و فصل سرد تقسیم می شوند:
چمن های فصل گرم
این چمن ها دوران فعالیت و رشد خود را در ماههای گرم سپری کرده و هنگام مواجه شدن با هوای سرد به خواب(رکود)خواهند رفت.از انواع متداول چمن های فصل گرم می توان به چایر-بهیا-سنتی پد و سن آگوستین اشاره کرد.دو نوع بوفالو گراس و بلو گراما از انواع چمن های فصل گرم هستند که نسبت به سایر انواع مقاومت بیشتری به سرما دارند.
چمن های فصل سرد
این چمن ها دوران رشد و فعالیت خود را در هوای خنک بهار و پاییز سپری کرده و در ماههای گرم تابستان رشد آنها کاهش می یابد.البته در شرایط گرم با به کار بردن آب فراوان می توان آنها را همچنان سبز نگه داشت.از انواع چمن های فصل سرد می توان به چمن چبری(کنتاکی بلو گراس)-فتان-آروا(بنت گراس)و چمن چچم(رای گراس)اشاره نمود.
ذیلاّ به چمن هایی که به ویژه در سراسر دنیا از معروفیت بیشتری برخورداراند اشاره می شود:
1-چمن بهیا
نام علمی:Paspalum notatum
نام انگلیسی:Bahia grass
این چمن نیاز به شرایط نگهداری کم خرج داشته و با سیستم ریشه ای قوی مناسب جلوگیری از فرسایش خاک است.همچنین نسبت به خشکی مقاومت دارد.این چمن با داشتن برگهای عریض و درشت از نظر ظاهر متراکم نبوده و ظاهری باز و درشت بافت در چشم انداز خواهد داشت.در نتیجه نیاز به تکرار چیدن جهت حفظ زیبایی دارد.حساسیت این چمن به کلروز و بیماری لکه دلاری گزارش شده است.
مقاومت به سایه:خوب
نیاز آبی:به کم آبی مقاومت دارد اما در صورت بارندگی کافی و توزیع مناسب بارش در فصول سال رشد بهتری دارد.
نیاز کودی:متوسط و در حدود7/2-8/1کیلوگرم نیتروژن خالص در هر 100متر مربع در سال.
خاک:خاک نه چندان غنی و شنی.
پاخوری:خوب.
2-اروای خزنده
نام علمی:Agrostis palustris
نام انگلیسی:Creeping bentgrass
این چمن مناسب زمین گلف است و می توان آن را بسیار کوتاه چید در صورت عدم تکرار عملیات چیدن تولید لایه های زیاد و ضخیم سبزینه ای و شاخساره ای در سطح خاک می کند.مانند انواع آرواها به اکثر بیماری ها حساس است.
مقاومت به سایه:تا حدی مقاومت دارد اما رشد بهینه در شرایط آفتابی است.
نیاز آبی:بسیار زیاد(حساس به خشکی)
نیاز کودی:متوسط تا زیاد5/4-7/2کیلو گرم نیتروژن خالص در100مترمربع در سال.
پاخوری:نسبتاّخوب
ارتفاع مناسب چیدن:باید کوتاه نگه داشته شود5/2-5/0سانتی متر
خاک:نیاز به مراقبت خاص نداشته و در خاک شنی-لومی رشد مناسب دارد.
3-چایر
نام علمی:Cynodon dactylon
نام انگلیسی:Bermuda grass
این چمن گرما دوست بوده و بهترین چمن برای مناطق گرمسیری و با مصرف جهانی است.عدم نیاز به نگهداری و مراقبت زیاد از ویژگی های این چمن می باشد.با اندک رسیدگی جلوه ای زیبا به چشم انداز فضای سبز می بخشد.نسبت به سایه حساس بوده و اغلب در پاییز تا بهار زرد می شود.
مقاومت به سایه:بسیار کم(عملاّ حساس)
نیاز آبی:بسیار مقاوم به خشکی است اما آب اضافی در دوره های خشکی باعث افزایش زیبایی آن می شود.
نیاز کودی:متوسط6/3-8/1کیلو گرم نیتروؤن خالص در100متر مربع در سال.
پاخوری:بسیار خوب
خاک:در اغلب خاکها دارای رشد مناسب است.
4-چایر اصلاح شده
نام علمی:Cynodon sp
نام انگلیسی:Improved bermudagrass
ویژگی آن مانند چایرمی باشد اما به ظاهر ظریف تر و زیباتر است.همچنین دوره خواب آن کوتاهتر است.نسبت به چایر معمولی به آب-کود و چیدن نیاز بیشتری دارد.البته به بیماری ها و آفات نیز حساس تر است.
مقاومت به سایه:ندارد
نیاز آبی:نسبتاّ مقاوم
نیازکودی:زیاد5/5کیلوگرم یا بیشتر نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:عالی
5-چبر معمولی
نام علمی:Poa pratensis
نام انگلیسی:Common Kentucky bluegrass
از این چمن به عنوان استاندارد در برابر سایر انواع چمن یاد می شود.رنگ سبز تیره و بافت متوسط به همراه تراکم ایده آل از ویژگی های این چمن است.بیشترین کاربرد آن در شمال ایالات متحده آمریکا است.این چمن را نباید خیلی کوتاه نمود.در ضمن در ماههای گرم نسبت به بیماری ها حساسیت نشان می دهد.
مقاومت به سایه:کمی مقاومت دارد
نیاز آبی:زیاد
نیاز کودی:کم تا متوسط7/2-3/1کیلو گرم نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:متوسط
ارتفاع چیدن:5/7-5سانتی متر
6-چبر اصلاح شده
نام علمی:Poa pratensis
نام انگلیسی:Improved Kentucky bluegrass
از لحاظ تراکم و رنگ بهتر از چبر معمولی است.این چمن دارای مقاومت بیشتر به بیماریهایی چون لکه برگی و سوختگی فوزاریومی در مقایسه با چبر معمولی می باشد.همچنین برخی ارقام آن تحمل بیشتری به گرما و چیده شدن کوتاهتر نسبت به نوع معمولی نشان می دهند.طبیعتاّ نیاز کودی و مراقبت بیشتری را هم طلب می کند.
مقاومت به سایه:بیشتر از نوع معمولی
نیاز آبی:بیشتر ارقام در مقایسه با نوع معمولی حساسیت بیشتری به کم آبی دارند
نیازکودی:متوسط تا زیاد 6/3-8/1کیلو گرم نیتروژن خالص در100مترمربع درسال
پاخوری:بیشتر از نوع معمولی
7-اروموکلوا
نام علمی:Eromochloa ophivroides
نام انگلیسی:Centipedgrass
این چمن نیاز به نگهداری زیادی نداشته و در تمامی موارد تزئینی و...کاربرد دارد.حتی در خاک فقیر نیز از رشد خوبی برخوردار است.قدرت رویش آن به حدی است که حتی بر علف های هرز غلبه می کند.نیاز زیادی به تکرار عملیات چیدن ندارد.نسبت به رایزوکتونیا مقاوم است.رنگ آن سبز تیره نبوده و دارای بافت درشت است.حساس به دمای کم و کلروز می باشد.
مقاومت به سایه:خوب
نیاز آبی:به علت کم عمق بودن ریشه ها نسبت به خشکی حساس است.اما در عین حال قدرت رشد دوباره و بازسازی آن در شرایط بهینه آب زیاد است.
نیازکودی:به میزان کم 3/1کیلو گرم نیتروژن خالص در100مترمربع در سال
پاخوری:نه چندان خوب.پس از آسیب دیدگی توان بازسازی آهسته ای دارد
ارتفاع چیدن:تا5سانتی متر
8-دیکوندرا
نام علمی:Dichondra micrantha
نام انگلیسی:Dichondra
این گیاه از تیره گندمیان نبوده بلکه از تیره پیچکConvolvulaceaeو جزو دو لپه ای ها می باشد.تولید پوششی انبوه و به رنگ سبز روشن می نماید.نیاز به چیدن مکرر نداشته و حساسیت آن به بیماری ها کم است.همچنین در فصول مختلف دارای مقاومت می باشد.نسبت به حلزون ها و برخی از انواع سوسک ها حساس است در صورت ابتلای به علف های هرز مبارزه با آنها دشوار خواهد بود.
مقاومت به سایه:خوب(بیش از چبرها)
نیاز آبی:زیاد(به علت کم عمق بودن ریشه ها تحمل خشکی را ندارد)
نیازکودی:زیاد500-200گرم نیتروژن خالص در100متر مربع در ماه
پاخوری:ضعیف
ارتفاع چیدن:بسته به نحوه کاربرد در سایه و در شرایط کم رفت و آمد باید حتماّ 10-5سانتی متر از ارتفاع باقی بماند.در سایر موارد حداکثر تا ارتفاع3سانتی متر لازم است.این گیاه دوستدار هوای گرم است و به سرما-هوای مه آلود و دمای زیر 8/3-سانتی گراد حساس است.
9-فتان
نام علمی:Festuca rubra commutate
نام انگلیسی:Chewing fescue
این چمن در آب و هوای سرد قادر به تحمل چیدن تا ارتفاع نزدیک به سطح می باشد.می توان آن را در مخلوطی با چبر معمولی به کار برد.
مقاومت به سایه:معمولاّ به عنوان بهترین چمن فصل سرد در محیط های سایه دار و خشک کاربرد دارد
نیاز آبی:کم
نیازکودی:کم در حدود 900گرم نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:ضعیف(قدرت بازسازی ضعیفی دارد)
ارتفاع چیدن:در حدود5/2سانتی متر و بیشتر
10-فتان قرمز
نام علمی:Festuca rubra
نام انگلیسی:Red fescue
معمولاّ در ترکیبی از چمن چبر به کار رفته و کمبود های آن را می پوشاند.در سایه و خاک خنک رشد می کند.دارای بافت ظریف و رنگ سبز تیره بوده و خاکهای اسیدی را نیز تحمل می کند.در شرایط آب و هوایی گرم به ویژه در خاکهای مرطوب و غنی نسبت به بیماری ها حساس می شود.
مقاومت به سایه:معمولاّ به عنوان بهترین چمن فصل سرد در محیط های سایه دار و خشک کاربرد دارد.
نباز آبی:نسبت به خشکی مقاوم است
نیاز کودی:در حدود900گرم نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:ضعیف(قدرت بازسازی ضعیفی دارد)
ارتفاع چیدن:معمولاّ تا ارتفاع5سانتی متری یا بیشتر باقی می گذارند.همچنین می توان آن را بدون چیدن برای طراحی فضای سبز و به منظور چشم اندازی مرتفع و بلند به کار برد.
11-فتان بلند
نام علمی:Festuca arundinacea
نام انگلیسی:Tall fescue
به عنوان یک چمن با دوام و مناسب برای زمین های ورزشی و بازی کاربرد دارد.نسبت به برخی بیماری ها و آفات مقاوم است.همچنین در تمام طول سال سبز باقی می ماند.بافت آن درشت بوده و به صورت انبوه رشد می کند.مناسب ترکیب با سایر چمن ها نمی باشد.مگر اینکه 80تا90درصد مخلوط را شامل شود.در زمان کاشت بذر زیادی مصرف می شود.
مقاومت به سایه:در سایه-آفتاب رشد خوبی دارد
نیاز آبی:مقاوم به خشکی است
نیازکودی:متوسط7/2-3/1کیلو گرم نیتروژن خالص در 100متر مربع در سال
پاخوری:در پاییز و بهار که رشد بهینه دارد مقاومت خوبی دارد
ارتفاع چیدن:باید ارتفاع باقیمانده آن پس از چیدن بلند و در حدود8سانتی مترباشد.
12-چچم یک ساله
نام علمی:Lolium multiflorum
نام انگلیسی:Annual ryegrass
این چمن دارای قدرت رشد و استقرار بسیار سریع و همچنین قدرت جوانه زنی زیاد و سریع می باشد.به عنوان بهترین چمن جهت واکاری مناطق دارای زمستان گرم محسوب می شود.نسبت به سرما و گرمای زیاد حساس است.پس از چیدن ظاهر خوبی ندارد.
مقاومت به سایه:متوسط
نیاز آبی:زیاد
نیازکودی:کم تا متوسط 900گرم تا 7/2کیلو گرم نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:متوسط
13-چچم چند ساله
نام علمی:Lolium perenne
نام انگلیسی:Perennial rye grass
این چمن دارای سرعت جوانه زنی و استقرار زیاد و قابلیت اختلاط با چمن چبر و فتان های نرمه می باشد.پس از چیده شدن ظاهر زیبایی خواهد داشت.نسبت به سرما و گرما مقاوم است.نسبت به نوع معمولی آن خاصیت پاخوری و تحمل فشردگی بیشتری دارد.اساساّ نسبت به سرمای زمستان حساس بوده و اگر در مخلوط های چمن بیش از25%را شامل شود مانع استقرار سایر انواع موجود در مخلوط خواهد شد.
مقاومت به سایه:متوسط
نیاز آبی:متوسط
نیازکودی:متوسط 7/2-3/1کیلو گرم نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:نسبتاّ خوب
ارتفاع چیدن:5-5/2سانتی متر از سطح خاک
اقلیم:نواحی ساحلی با آب و هوای زمستان معتدل و تابستان خنک و مرطوب
14-سن آگوستین
نام علمی:Stenotaphrum secundatum
نام انگلیسی:ST.Augustine
بهترین چمن فصل گرم برای کاشت در شرایط سایه است.قدرت تحمل خاکهای نمکی و شور را دارد.این چمن به تعداد زیادی از بیماری ها از قبیل ویروسSADحساس است.همچنین تولید لایه های پیزور و شاخساره ای منشعب زیادی در سطح رویی خاک می نماید.
مقاومت به سایه:خوب
نیاز آبی:زیاد
نیازکودی:حدود7/2-8/1کیلوگرم نیتروژن خالص در100مترمربع در سال
پاخوری:ضعیف
ارتفاع چیدن:7-3سانتی متر از سطح خاک
15-زویشیا
نام علمی:Zoysia spp
نام انگلیسی:Zoysia grass
چمنی ظریف و زیبا و مقاوم به علف های هرز-گرما و خشکی بوده و دارای مقاومت زیاد نسبت به آفات و بیماری ها است.سرعت استقرار آن کم است و در شرایطی که تابستان ها کوتاه و خنک باشد موفقیتی ندارد.اگر اجازه رشد طولی زیاد به آن بدهیم و سپس اقدام به چیدن کنیم برگها باریک می شوند.تمایل به تولید لایه پیزور و شاخساره ای و اندام افراشته دارد.
مقاومت به سایه:رشد آن در سایه آهسته است اما در مقایسه با چایر سریعتر خواهد بود
نیاز آبی:خوب(اما بیش از چایر)
نیازکودی:متوسط 7/2-8/1کیلوگرم نیتروژن خالص در100متر مربع در سال
پاخوری:خوب
ارتفاع چیدن:4-5/1سانتی متر از سطح خاک
لازم به ذکر است که15گونه معرفی شده دارای ارقام زیادی هستند که بنا به تشخیص کارشناسان موارد کاربری مختلف دارند.
سازگاری چمن ها
عواملی که سازگاری انواع چمن را مشخص می کنند عبارت اند از:بارندگی(قابل کنترل با آبیاری)،دما(مهمترین عامل)و نور.
دما
برای چمن های فصل سرد یا به عبارتی چمن های اقلیم سرد دمای بهینه رشد اندام های هوایی در محدوده 8/23-5/15درجه سانتی گراد و برای چمن های اقلیم گرم بین 35-6/26درجه سانتی گراد می باشد.دمای بهینه رشد ریزوم و ریشه قدری پایین تر از این مقادیر خواهد بود و از طرف دیگر دمای بهینه برای فعالیت های حیاتی(فتوسنتز و تنفس)قدری بیش از دمای بهینه رشد ریشه و پنجه است.دمای بهینه تنفس بالاتر از دمای فتوسنتز می باشد.
نور
چمن ها2-1%انرژی خورشیدی را جذب و صرف فتوسنتز می کنند.در نتیجه بیشتر انرژی خورشیدی بازتاب شده که این مرحله در تعیین دمای اتمسفر مؤثر خواهد بود.در جذب نور برگهای افقی نقش بیشتری دارند.
برای احداث هر نوع چمن به طور کلی نیاز به رعایت عوامل زیر می باشد:
1-تهیه و آماده سازی خاک به ویژه خاک سبک و تثبیت شده از ضروریات مراحل اولیه احداث چمن محسوب می شود.زیرا این عمل تامین کننده سلامت،مقاومت به بیماری،ریشه دهی عمیق و کاهش تعداد دفعات آبیاری خواهدبود.
2-تأمین هوا(تهویه)،آب و مواد غذایی.
3-وضعیت مناسب برای زیست میکروارگانیسم های مفید.
4-خاک عاری از عوامل مضر،و ایجاد شرایط مناسب برای بستر رشد.
کود و تأمین کود
میزان نیاز غذایی چمن به3عامل بستگی دارد:1-نوع چمن2-فصل3-آب و هوا.به عنوان مثال زمان مناسب کوددهی چمن های سردسیر،بهار و آخر تابستان تا پاییز است و برای چمن های گرمسیر،اواخر بهار زمان مناسب به شمار می رود.
به طور کلی چمن به 2دلیل نیاز به کود پیدا می کند.1-رقابت مداوم چمن با سایر گیاهان برای جذب آب و غذا 2-چیده شدن مرتب چمن که باعث کاهش قدرت آن از لحاظ نیرو و ذخیره غذایی می شود.
به نام خالق زیبایی ها